17 августи соли равон, Суди ноҳияи Шоҳмансур аризаи шикоятии адвокати машҳур, Солеҳҷон Ҷураевро аз болои ду ниҳоди шинохтаи кишвар, — Вазорати адлия ва Вазорати молия, мавриди баррасӣ қарор дод.
Ахиран соли равон, суди ноҳияи Шоҳмансури шаҳри Душанбе изҳороти адвокати машҳури тоҷик Солеҳҷон Ҷураев, аъзои Раёсати адвокатҳои Иттиҳоди давлатҳои мустақилро аз болои Вазорати Адлия ва Вазорати молияи кишвар перомуни қатъи фурӯши амволи «Тоҷпромбонк» мавриди баррасӣ қарор дод. Ҷаласаи шиносоии судӣ рӯзи 17 август баргузор гардид.
Гуфта мешавад, ки саҳмгузорони «Тоҷпромбонк» тӯли якунимсол боз инҷониб наметавонанд, ки маблағҳои дар ин бонк гузоштаи худро баргардонанд. Монеаи асосӣ дар ин роҳ мавқеи вазорати молия ҳисобида мешавад. Тасмим гирифта шуда буд, ки моликияти бонкро ба фурӯш гузошта, қарзи мизоҷонро бармегардонанд. Аммо Вазорати молия бо як қарори худ ин амалкардро рад кард ва ҳамин тавр, мизоҷон то кунун натавонистанд, ки маблағҳои худро баргардонанд.
Қазияи ба бӯҳрон гирифтор шудани «Тоҷпромбонк» соле қабл расонаӣ шуда буд. Ҳукумат ваъда дода буд, ки барои нигоҳ доштани бонки мазкур ба миқдори 450 миллион сомонӣ маблағ ҷудо хоҳад кард. «Тоҷпромбонк» дар навбати худ, ҳамаи ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи амволи худро дар ихтиёри Вазорати молия ба гарав гузошт. Аммо маблағи мазкур ба ҳисоби «Тоҷпромбонк» нагузашт.
Охири моҳи феврали соли гузашта, Бонки миллӣ қарореро дар барои барҳам додани фаъолияти бонки мазкур қабул кард. Ҳуҷҷатҳои ба гаравгузоштаи бонкро бошад, вазорати молия то кунун баргардонидааст.
Қабл аз ин, Вазорати молия бо ирсоли як номаи вижаи худ аз Вазорати адлия дархост карда буд, ки ба фурӯши моликияти «Тоҷпромбонк» дар ҳама идораҳои нотариалии давлатӣ манъ карда шавад. Роҳбарияти Вазорати молия иддаои худро бар он асоснок карда буд, ки гӯё бонки мазкур ба миқдори 117 миллион сомонӣ аз Вазорати молия карздор аст. Шумораи объектҳое, ки фурӯшашон манъ карда шудааст ба 113 объект расида, нархи онҳо 572 миллион ҳисоб шудааст.
Дар асоси ин, саҳмгузороне, ки моликияти бонкро дар натиҷаи музояда соҳиб шудаанд, наметавонанд тавассути идораи нотариалии давлатӣ амволро ба номи худ ба қайд гиранд. Вазорати адлия дар асоси мактуби Вазорати молия ба зерсохторҳои худ дар саросари кишвар амр дод, то аз нав бақайдгирии ҳамагуна моликияти «Тоҷпромбонк» худдорӣ намоянд.
Яке аз саҳмгузорон, Солеҳҷон Ҷураев талаб дорад то суд қарори мазкурро дар бораи манъи фуруши моликияти «Тоҷпромбонк» ғайриконститутсионӣ ҳисобад. Ба андешаи Ҷураев, ниҳодҳои мазкур бо ин амалкарди худ ҳуқуқҳои шаҳрвандонро ба моликият поймол мекунанд. Бинобар ин, ӯ талаб кардааст то роҳбарияти ниҳодҳои мазкур бояд дар назди қонун ҷавоб гӯянд ва ҳамагуна ҳуҷҷатҳои зарурӣ вобаста ба ин қазия ба Прокурори генералии ҶТ барои баррасӣ ирсол карда шавад.
Бояд гуфт, ки дар вохӯрии қаблӣ бо намояндагони суди ноҳияи Шоҳмансур намояндаи Вазорати молия иштирок накард. Намояндаи Вазорати адлия Давлат Раҷабзода гуфт, ки Вазорати адлия дар чаҳорчуби қонун амал кардааст. Ба гуфтаи ӯ 13 августи соли равон роҳбарияти Вазорати адлия фармони Пурокуроратураи генералиро қабул кард. Дар асоси ин қарори Прокуратураи генералӣ аз 15 август бо фармони вазири вазорати адлия монеаҳо барои ба фурӯш гузоштани моликияти «Тоҷпромбонк» бардошта шуд.
Аммо дар ҳамин ҳол, Солеҳҷон Ҷураев аз он изҳори нигаронӣ мекунад, ки роҳбарияти ниҳодҳои мазкур то кунун қонуншикании худро идома медиҳанд, вале касе дар ин бора ҳарфе намегӯяд. Ба қавли номбурда 4 майи соли равон ба муроҷиати ӯ муовини вазири Вазорати адлия Ҳаким Мирсайдзод такроран тасдиқ кард, ки ба фурӯш гузоштани моликияти «Тоҷпромбонк» қатъият манъ карда шудааст.
-Агар ин амалкарди вазорат қонунӣ бошад, пас чаро имрӯз роҳбарият қарори муовини худро бекор кард? Аз ин рӯ, талаб дорам, ки ин қазия бояд ҳалли худро ёбад ва суд бояд қарори одилона барорад. Назди қонун бояд онҳое ҷавоб диҳанд, ки ҳуқуқҳои конститусионии шаҳрвандонро вайрон кардаанд, -мегӯяд Солеҳҷон Ҷураев.
Дар номаи дархостии худ адвокат Солеҳҷон Ҷураев талаб кардааст то дар ҷаласаи навбатии суд, ки дар назар аст 29 август баргузор гардад, муовини аввали вазири Вазорати адлия Абдуманнон Холиқзода ва муовини вазири Вазорати адлия Хаким Мирсайдзод бояд иштирок варзанд.
Ҷураев фармони Прокурори генералӣ дар бораи лағв кардани фурӯши моликияти «Тоҷпромбонк»-ро оғози баҳси судӣ меҳисобад.
Ӯ гуфтааст, ки «ман тӯли ду сол аз болои ин чиновникҳо ба Прокуратураи генералӣ муроҷиат кардам, аммо ҳамаи ин бенатиҷа монд. Роҳбарияти ин ниҳод ба ин диққати ҷиддӣ надод. Акнун, вақте 2 август ба суд муроҷиат кардам, Прокуратураи генералӣ бо як фармони худ манъи фурӯши моликияти «Тоҷпромбонк»-ро бекор кард, — мегӯяд Ҷураев.
Суди ноҳияи Шоҳмансур дархости Солеҳҷон Ҷураевро қабул кардааст. Ҳамчунин дар назар аст, ки суд барои иштироки роҳбарияти Вазорати адлия ва Вазорати молия дар ҷаласаи навбатӣ, ки дар назар аст рӯзи 29 август баргузор гардад, мусоидат кунад.
Гуфта мешавад, ки қазияи мазкур соле қабл, дар паи як номаи Солеҳҷон Ҷураев ба унвони Президент оғоз гардида буд. Дар номаи худ ба унвони роҳбарияти кишвар Солеҳҷон Ҷураев навишта буд, ки Ҷамшед Зиёев собиқ роҳбари «Тоҷпромбонк» маблағи зиёдеро барои сохтмони бесифати як қатор соҳибкорон аз ҳисоби бонки мазкур ҷудо кардааст.
Бояд гуфт, ки соли 2013 Ҷураев маблағи 45 ҳазор доллари амрикоӣ ба бонк гузошта буд. Аммо дар қатори дигар мизоҷон ӯ натавонист, ки маблағи худро баргардонад.
— Тӯли ду соли охир 79 маротиба ба роҳбарияти бонк муроҷиат кардам, аммо натавонистам, ки маблағҳои худро пас гардонам. Ҳамроҳи ман садҳо фиребхӯрдагони дигар низ дар остонаи дари «Тоҷпромбонк» ҳиссаи худро талаб доштанд»,- гуфта буд соле қабл Солеҳҷон Ҷураев.
Ҷураев таваҷҷӯҳи судро ба он ҷалб кард, ки вазорати молия бо мақсади тиҷорат ба ҳисоби «Тоҷпромбонк» 100 миллион сомонӣ бо фойидаи 18 % барои як сол гузошта будааст. Номбурда талаб дорад, ки ба суд шартномаи Вазорати молия ва «Тоҷпромбонк» дар бораи қонунӣ будани ин доду гирифт пешниҳод шавад.
Гуфта мешавад, ки Ҷамше Зиёев, собиқ роҳбари «Тоҷпромбонк» рӯзи 24 апрели соли равон ба ҳабс ва 16 май ба боздоштгоҳи муваққатӣ ирсол дода шуд. Ба навиштаи Солеҳҷон Ҷураев, собиқ роҳбари «Тоҷпромбонк» Ҷамшед Зиёев, маблағхои аз ҳисоби саҳмдорон ба даст овардаро ба манфиати худ, аниқтараш, барои рушди тиҷорати шахсии худ истифода бурдааст.
Тибқи иттилои расида, айни ҳол Ҷамшед Зиёев қисми зиёди саҳмҳои худро дар як заводи истеҳсолкунандаи нушокиҳои сард аз даст додааст. Манбаъ мегӯяд, ки ҳоло аз Зиёев талаб доранд, ки ҳамаи моликияти ба даст овардаашро ба давлат супорад. Танҳо дар ин сурат метавонанд ӯро аз маҳбас озод кунанд. Тахмин меравад, ки ӯ ба ин шарт розӣ хоҳад шуд ва ба қазияи Зиёев нафарони дигари ба ин тиҷорат дастдошта, ҷалб хоҳанд шуд.
Аммо ҷиҳати дигари масъала ин аст, ки то куҷо нафароне, ки дар ин сохтакорӣ ва ба бӯҳрон гирифтор шудани «Тоҷпромбонк» даст доранд, ҳамроҳи Ҷамшед Зиёев ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд. Ин дар ҳолест, ки Ҷамшед Зиёев номи аксарияти шарикони худро ошкор кардааст.
Ба ҳар сурат вақт нишон хоҳад дод, ки тақдири Зиёев бо чӣ хоҳад анҷомид: Озодӣ ё ҳабси дарозмуддат?
Д. Салимов, МТЖТ
