Кай занони шаҳрӣ барои занони деҳотӣ намунаи ибрат мешаванд?
Вақте кӯдаке гум мешавад, волидайн аз гиребони милиса медоранд, то ӯро пайдо кунад. Вақте кӯдакеро, Худо нокарда, мошин зер мекунад, волидайн аз гиребни ронанда медоранд. Аммо вақте ки гурӯҳе аз занҳо дар даромадгоҳи бино аз субҳ то шом гапчинӣ мекунанд ва намедонанд, ки каме дуртар аз чашми онҳо ноаён кӯдакашон ба чӣ машғул аст, касе эътироз намекунад. Дар ҳоле, ки ба андешаи мо, оғози чунин нохушиҳо аз ҳамин ҷо оғоз мешавад.
Ҳоло шаҳри Душанбе симои як пойтахти замонавиро касб кардааст. Ҳамарӯза биноҳои наву замонавӣ сохта мешаванд. Дар намуди зоҳирии шаҳр тақрибан мушкиле намебинем. Навигариҳо беохир. Майдончаҳои варзишӣ ва макон барои тафреҳи кӯдакон хеле зиёд шудааст. Ба ҷои он, ки волидайн ин ҳамаро ба манфиату барои тарбияи кӯдакон истифода кунанд, баръакс, ин майдончаҳои наву замонавиро барои ба истилоҳ «ҷонхалосӣ» истифода мебаранд. Манзурам ин аст, ки аксари волидайн субҳи барвақт кӯдаконро дар ин майдончаҳо ба ҳоли худ гузошта, дар хонаҳо хоб мераванд. Ва аслан суроғ намекунанд, ки фарзандашон дар куҷост!? Овози доду фарёд ва ҳақорату ҷанҷоли кӯдакон мисле, ки ба ҳаво мепечад, вале волидайн аслан ба онҳо ҷавоб намедиҳанд. Ҳоло анқариб ягон кӯчае нест, ки чунин мушкилот надошта бошад. Бештар чунин вазъи ногувор дар кӯчаҳои «спалный» ба назар мерасад, баъзан ҳатто дар кӯчаҳои «престижный» низ. Дар марказ ин чиз камтар ба назар мерасад. Рӯзҳои истироҳат ҳатто намемонанд, ки сокинон дар хонаашон истироҳат кунанд. Зоҳиран, ин “қаҳрамонӣ”-ро ҳамсарони мансабдорон мекунанд. Мансабдороне, ки аз “хонашин” будани ҳамсаронашон ҳамеша ифтихор доранд. Ин тоифаи занон бо гусели мардҳо ба ҷойи кор аз субҳ то шом дар назди даромадгоҳи хонаашон танҳо ба шуғли асосӣ — «ғайбат» машғул мешаванду масъулияти шаҳрдорӣ ва фарҳанги шаҳрдориро аслан иҷро намекунанд. Ҷои он, ки бо фарздандашон лоақал як шеър хонанду аз ёд кунанд, баръакс, ба сӯҳбати занон ҷазб мешаванд ва ҳар замоне, ки фарзандҳояшон ба наздашон меоянд ё ягон чиро мепурманд, бо калимаи “дӯстдошта”-и «дафъ шав, намебинӣ калоно қатӣ гап мезанам» онҳоро аз худ дур мекунанд. Аз нигоҳи равоншиносӣ, ин шеваи муносибат кӯдакро ба зиндагӣ дилсард мекунад. Баъдан, вақте кӯдакон гум мешаванд ва ё даст ба ҷиноят мезананду ҳодисаи нохуше ба вуқуъ мепайвандад, шевани волидайн ба осмон мепечад: «Ой, давлат ба ман кӯмак накард! Бесоҳиб бошӣ, касе ба додат намерасад!». Аммо вақте аз худаш суол мекунӣ, ки ба фарзандат чӣ таълим додӣ, аз ту чиро ёд гирифт, хомӯширо ихтиёр мекунад.
Дар ин росто, намояндагони Кумитаи кор бо занон, ки бевосита масъулияти боло бурдани сиёсати фарҳангии занонро ба зимма дорад, хуб мешуд, ки дар кӯчаҳо бо ин гуна занҳо корҳои фаҳмондадиҳӣ гузаронанд. Зеро, вайрон шудани тарбияи кӯдакон аз ҳамин остонаи баландошёнаҳо оғоз мегардад. Аз он ҷое, ки гурӯҳе занон ба истилоҳ ба ғайбат машғуланд, вале намедонанд, ки 10 метр дуртар кӯдаки хурдсолашон ба чӣ корҳо машғул аст. Ё аксарияти вақт занон кӯдакони хурсоли худро дар байни издиҳом чунон мезананд, ки тааҷҷуб мекунӣ. Вале касе онҳоро барои ин амъол ҷазо намедиҳад. Дар кишварҳои пешрафтаи дунё чунин бархӯрди модар ба кӯдак то ба ҷудо кардани онҳо аз якдигар анҷом меёбад.
Пас, занҳои азиз, агар ҳаваси дар шаҳр зиндагӣ карданро доред, биёед худамонро куллан иваз кунем!
Ҷамила МИРБОЗХОНОВА
