Мувофиқи маълумоти мақомоти қудратии ВМКБ то ҳол 47 нафар сокинони вилоят ба сафи гурӯҳҳои террористию экстремистӣ пайваста, нисбати 36 нафари дигар парвандаи ҷиноятӣ оғоз шудааст. Мақомот ҳушдор медиҳанд, ки аз ин теъдод то ҳозир нафаре аз сокинони вилоят ихтиёрона ба ватан барнагашта, баръакс, 15 нафари онҳо аллакай дар ҷангҳои Сурияву Ироқ ба ҳалокат расиданд.
Мисоли ин гуфтаҳо саргузашти Чушчак Чушчакови, сокини 37 солаи деҳаи Бартавдеми ҷамоати деҳоти Қурбоншоҳи Гадолиеви ноҳияи Роштқалъа буда метавонад. Ӯ соли 2015 тариқи кишвари Туркия ба Сурия рафта, ба ДИИШ шомил гаштааст. Номбурда, ки аз афроди нашъаманд маҳсуб меёфт, муддати як сол дар сафи ДИИШ бар зидди нерӯҳои давлатии Башор Асад меҷангад. Аммо баъдан дар набардҳои мусаллаҳонаи Шом ҳангоми бомбаборон шудан, аз тарафи нерӯҳои ҳавоии Русия ба ҳалокат мерасад.
Ба иттилои манбаъ, аз соли 2015 то имрӯз 28 нафар аз зодагони вилоят ба таҳсилоти мазҳабӣ дар хориҷа фарогир буда, 79 нафари онҳо чанд сол қабл аз тарафи сохторҳои давлатӣ ба ватан баргардонида шуданд.
Коршинос Юсуфбек Шодмонбеков яке аз сабабҳои шомилшавии ҷавонро ба гурӯҳҳои ифротгаро дар надоштани дониши хуби динии онҳо, хусусан дарк накардани фалсафаи дини мубини Ислом ва ҷаҳонбанӣ арзёбӣ мекунад.
Мисоли дигар. Ҷамшед Қосимов, ҷавони 23 сола, сокини деҳаи Удоби ҷамоати Техарви ноҳияи Ванҷ соли 2013 мактаби миёнаи таҳсилоти умумии рақами 14 — и деҳаи Удобро хатм карда, худи ҳамон сол ба муҳоҷирати меҳнатӣ ба Федератсияи Русия меравад. Бо мақсади иштирок дар ҷанги Сурия соли 2015 тариқи Туркия ба ин кишвари ҷангзада меравад. Наздиконаш то кунун аз ӯ хабаре надоранд. Моил Қосимов, падари Ҷамшед, ки дар идораи шуғли аҳолии ноҳия кор мекунад, аз амали фарзандаш таассуф мехӯрад.
Бояд гуфт, ки мавзӯи мазкур солҳои охир дар мадди назари роҳбарияти кишвар қарор дорад. Чанде қабл Президенти кишвар, Эмомалӣ Раҳмон зимни сафари худ ба ноҳияи Ванҷ, иброз намуд, ки «вазъи пуртазоди ҷаҳони имрӯза ба ҳар яки шумо маълум аст ва мо ҳамарӯза шоҳиди он мегардем, ки дар гӯшаҳои мухталифи дунё низоъҳои дохиливу ҷангҳои мазҳабӣ ва дигар зуҳуроти манфӣ торафт доман паҳн карда, боиси ташвишу нигаронии аҳолии сайёра гардидаанд. Доираҳои алоҳидаи манфиатҷуй барои амалӣ сохтани ҳадафҳои нопоки худ бо истифода аз васоити ахбори омма, бахусус, шабакаҳои интернетӣ дар байни мардум, хусусан, наврасону ҷавонон ва ҳатто миёни кишварҳо низоъ ангехта истодаанд. Махсусан, ҷангҳои дохиливу мазҳабӣ ва амалҳои даҳшатноки террористиву ифротгароёна, ки тайи чанд соли охир дар баъзе кишварҳои мусулмонӣ идома дорад, боиси марги ҳазорон нафар ва сарсону овора шудани миллионҳо сокинони кишварҳои гуногун гардидаанд. Мутаассифона, дар сафи гурӯҳҳои харобкори ифротгаро баъзе аз сокинони ноҳияи Ванҷ низ қарор доранд».
Коршиноси дигар, Ниёзалӣ Қамбаров дар пайравӣ ба гуфтаҳои боло мегӯяд, ки воқеан ҷаҳонбинии танги ҷавонон боис мешавад, ки онҳо мафҳуми ҷиҳодро комилан ба шакли дигар кабул кунанд ва фирефтаи ваъдаҳои пӯчи чунин гурӯҳҳо гарданд. Номбурда мегӯяд, ки мувофиқи тавзеҳоти масъулини Шӯъбаи оид ба корҳои дин, танзими анъана ва ҷашну маросимҳои миллии ВМКБ солҳои охир аз ҳисоби ҷавонони вилоят ба гурӯҳои террористӣ касе шомил нашудаст.
Ҳамин тавр, метавон хулоса баровард, ки ифротгароӣ яке аз падидаҳои шум ба шумор рафта, тӯли солҳои охир боиси нигаронии ҷомеаи башарӣ гаштааст.
Машҳур Имомназаров
