Андеша
Он бояд як сол шавад!
Мавсими аскаргирӣ дар Тоҷикистон идома дорад. Ҳамасола бо кӯшиши зиёди кормандони комиссариатҳои ҳарбӣ нақшаи аскаргирӣ иҷро мешавад. Зеро аксари ҷавонони синни даъватӣ бо хоҳиши худ ба аскарӣ рафтан намехоҳанд ва бо ҳар роҳ аз хизмати ҳарбӣ канораҷӯӣ мекунанд.
Дар кишварҳои ҳамсояи мо — Чин ва Ӯзбекистон ҷавонон барои ба аскарӣ рафтан худ талош мекунанд ва ҳато аз «тағо» истифода мебаранд. Зеро баъди хизмати аскарӣ барои онҳо бисёр дарҳо боз мешаванд ва имтиёзҳои пешбинишуда дар ҳаёти минбаъдаи онҳо нақши муҳим мебозанд.
Ба наздикӣ Маҷлиси намояндагони Тоҷикистон ба Қонун “Дар бораи вазъи ҳуқуқии хизматчиёни ҳарбӣ” тағйирот ворид карда, ба аскарон баъзе имтиёзҳо дод. Аз ҷумла, дар давоми хидмат ба сарбозони қаторӣ дар шаш моҳ як маротиба рухсатии 20-рӯза ва ба сержантҳо рухсатии 30-рӯза дода, маблағи роҳкиро аз ҳисоби қисми ҳарбӣ пардохт мегардад. Тибқи тағйирот ба қонун, ба сарбозе, ки оиладор аст, имконият дода шудааст, ки дар масофаи 100 километр то хонааш хидмат кунад, то хабаргирӣ аз хонаводааш осон бошад. Бояд гуфт, ки ҳоло тибқи низомномаи дохилӣ наздикони аскарони оиладор метавонанд моҳе ду бор ба хабаргирии онҳо биёянд ва як ҳуҷраи оилавӣ дар ихтиёри онҳо гузошта мешавад. Ин пешниҳод хуб аст, вале он метавонад ба издивоҷи бармаҳал низ дар байни ҷавонон мусоидат намояд. Яъне ҷавононе, ки ҳоло ба ҳаёти мустақилона омода нестанд, барои аз чунин имтиёз бархӯрдор шудан, бармаҳал издивоҷ мекунанд.
Аз рӯи тағйирти нав дар қонун агар ҷавонони соҳиби як фарзанд ба хидмат даъват шаванд ва давоми хидмат як фарзанди дигарашон таваллуд шавад, онҳо аз аскарӣ озод мегарданд. Ёд дорам, ки дар даврони Иттиҳоди Шӯравӣ бо мо як нафар ҳофизи 26-сола, ки як кӯдак дошт ва боз завҷааш моҳу рӯз буд, ба аскарӣ даъват шуд. Аз байн як моҳ ҳам нагузашта, ӯро барои ду фарзанд доштанаш аз аскарӣ ҷавоб доданд.
Бояд гуфт, ки ин масъала дар Қонун «Дар бораи уҳдадории ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»-и Федератсияи Русия ҳалли худро ёфтааст: нафаре, ки зану кӯдак дорад ва ҳомиладории завҷааш 26 ҳафта аст, аз хидмати аскарӣ озод мебошад. Яъне, онҳое, ки як фарзанд доранду занашон ҳомила аст, ба хидмати ҳарбӣ даъват намешаванд.
Чи хеле ки гуфтем, ҳоло аксари ҷавонон кӯшиш мекунанд ба аскарӣ нараванд. Албатта, ин сабабҳои зиёд дорад, ба мисли шароити нохуби хидмат, муносибати ғайриоинномавии сарбозони куҳансол нисбати наваскарон ва ғайра. Вале ба назари мо, дароз будани муҳлати хидмати ҳарбӣ низ яке аз сабабҳои саркашӣ кардани ҷавонон аз аскарӣ мебошад. Ҳоло муҳлати ҳатмии хидмати ҳарбӣ ду сол аст, ки ба назари мо хеле тӯлонӣ мебошад. Масалан, дар Федератсияи Русия аз соли 2008 ин ҷониб ҳидмати ҳарбӣ барои наваскарон ҳамагӣ як сол аст. Дар Тоҷикистон ҳам метавон ин амалро истифода кард. Яъне, муҳлати хидмати ҳарбӣ барои сарбозони даъватшуда аз ду соли феълӣ то ба як сол кам карда шавад. Дар ин ҳол албатта, теъдоди ҷавонои саркаш аз хидмати ҳарбӣ кам мешавад.
Ҳамчунин, бояд хидмати алтернативӣ ба роҳ монда шавад, то онҳое, ки аз рӯи ақида намехоҳанд ба даст силоҳ гиранд, ба чунин хидмат даъват карда шаванд.
Бояд ҳамчунин ба хидмати давлатӣ онҳое, ки ба аскарӣ нарафтаанд, қабул карда нашаванд.
Дар ҳолати амалӣ гардидани ин пешниҳод, шумораи ҷавононе, ки бо хоҳиши худ ба аскарӣ мераванд, меафзояд.
Ҷовид МУҚИМ
