Коронавируси навъи нав, эҳтимолан, аз озмоишгоҳи Чин берун наомадааст, балки муддате пештар аз ин дар тамоми дунё дар ҳолати оромӣ буд ва бо омезиши хосе аз омилҳои табиӣ рӯ зад. Ин нуктаро кормандани аршади Маркази оксфордии Centre for Evidence-based Medicine, CEBM, профессори ифтихории Донишгоҳи Нюкасл Том Ҷефферсон ҷонибдорӣ кардааст, ки рӯзи якшанбе ба The Daily Telegraph иқтибос кард.
Тибқи гуфтаи олим, далелҳои ҳарчи бештар аз кишварҳои мухталиф гувоҳанд, ки ин вирус қабл аз пайдо шудани он дар Осиё дар дигар кишварҳо буд.
Ҳамин тавр, эпидемиологҳои испанӣ ҳафтаи гузашта хабар доданд, ки вируси SARS-CoV-2, ки омили сирояти коронавирус мебошад, дар партови обҳои Барселона дар моҳи марти соли 2019, яъне нӯҳ моҳ қабл аз ҳодисаҳои аввалин дар Вуҳани Чин, мушоҳида шуда буд.
Инчунин, гуфта шуд, ки нишонаҳои коронавирус дар намунаҳои партовҳои шаҳрҳои Милан ва Турин дар Италия моҳи декабри соли гузашта ва дар партови об аз шаҳри Флорианополиси Бразилия дар моҳи ноябри соли 2019 пайдо шуда буданд.
— Фикр мекунам, ки вирус аллакай дар ин ҷо буд ва «дар ин ҷо» гуфта, ман «дар ҳама ҷо»-ро дар назар дорам. Эҳтимол мо бо вируси хуфтае, ки бо шароити муҳити атроф фаъол шудааст, мубориза мебарем, — мегӯяд Ҷефферсон. — Дар аввали моҳи феврал, дар ҷазираҳои Фолкленд як ҳодисаи сироятёбӣ бо коронавирус рух дода буд. Ин аз куҷо омад? Дар киштии Крузе, ки аз Ҷорҷияи Ҷанубӣ мерафт, мусофирон ба мушоҳида гирифта шуданд ва дар рӯзи ҳаштум, вақте онҳо аз баҳри Уэдделла гузаштанд, аввалин ҳодисаи сироятёбӣ сабт шуд. Оё вирус дар ғизои пухта мавҷуд буд ва ҳангоми гарм кардани он фаъол шудааст? — мепурсад олим.
Ҷефферсон ҳодисаро бо пандемияи оммавии «зукоми испанӣ», ки аз соли 1918 то 1920, мувофиқи ҳисобҳои гуногун, то 100 миллион нафарро кушту қариб ҳар як сокини сайёра сироят ёфтааст, қиёс мекунад.
«Ҳангоми зукоми испанӣ ҳодисаҳои аҷиб рух доданд. Дар соли 1918, тақрибан 30% аҳолии Самоаи Ғарбӣ аз зукоми испанӣ вафот карданд, гарчанде онҳо бо ҷаҳони беруна тамос надоштанд», — гуфт олим.
— Шарҳи ин метавонад ин бошад, ки ин микроорганизмҳо аз ҳеҷ куҷо намеоянд ва ба ҳеҷ куҷо намераванд. Онҳо ҳамеша дар ин ҷо ҳастанд ва баъзан чизе онҳоро фаъол мекунад, шояд зичии аҳолии ҷаҳон ё шароити муҳити зист ва мо инро бояд омӯзем, — мегӯяд Ҷефферсон.
Вай инчунин бовар дорад, ки вирус метавонад на танҳо аз шахс ба одам, масалан, тавассути алоқа ё сулфа, балки ба воситаи партовҳо низ гузарад.
