Шаҳру ноҳияҳои Исфара, Истаравшан ва Спитамени вилояти Суғд маҳалҳои осебпазир дар мавриди шомил шудани сокинон ба ҳар гуна ҳизбу ҳаракатҳои гуруҳҳои ифротгаро ном бурда мешаванд. Дар ин бора муовини раиси Суди вилояти Суғд Манзура Латифзода дар нишасти матбуотии нимсолаи соли равон ба рӯзноманигорон иттилоъ дод. Бино ба маълумоти ӯ, солҳои охир нисбати 67 нафар сокини Исфара 36 парвандаи ҷиноятӣ бо иттиҳоми узвият ба ҳизбу ҳаракатҳои гуруҳҳои ифротӣ баррасӣ шуда, ҳукми онҳо ба қувваи қонунӣ даромадаанд. Ин нафарон дар ҷангҳои хориҷи кишвар иштирок намуда, ҳамчунин ба ҳизбу ҳаркатҳои мамнуъ шомил шудаанд.
Масъалаи гаравидани сокинон ба равияҳои ифротӣ дар ноҳияи Спитамен низ ташвишовар арзёбӣ карда мешавад. Судяи Суди ноҳияи Спитамен соли 2016-ум 6 парванда нисбати 7 нафарро мавриди баррасӣ қарор додааст, ки аз ин шумора 2 нафари онҳо дар муқовиматҳои давлатҳои исломӣ иштирок кардаанд. Ҳукми ин нафарон низ эътибори қонунӣ пайдо кардааст. Масъулин мегӯянд, ки солҳои охир дар ноҳияи Спитамен шумораи парвандаҳо бо ҷурми гаравидан ба гуруҳҳои ифротгаро коҳиш ёфтааст.
— Аз ҷониби кормандони мақомоти дахлдори Федератсияи Русия дар якҷоягӣ бо кормандони ВКД ҶТ онҳо (нафарони дар боло зикршуда, яъне 7 нафар дар назар аст) дастгир шуда, нисбаташон парвандаҳо оғоз карда шудаанд ва моҳиятан тафтиши пешакӣ ба анҷом расида, ба суд ирсол карда шудаанд. Нисбати онҳо аз ҷониби суд ҷазои сазовор таъин карда шудааст,- мегӯяд Лоиқшо Закирзода, раиси Суди ноҳияи Спитамен.
Раиси Суди ноҳияи Ҷаббор Расулов Содиқ Ваҳҳобзода изҳор медорад, ки сабаби асосии пайвастани сокинони ин ноҳия ба ҳизбу ҳаракатҳои ифротгаро — ин фаъол будани шабакаҳои интернетӣ, аз ҷумла “Вайбер” маҳсуб мешавад. Давоми як соли охир нисбати 29 нафар сокини ноҳияи Ҷаббор Расулов 7 парванда баррасӣ шудааст. Шаш нафар сокинони ин ноҳия бинобар хабар надодан дар мавриди шомилшавии атрофиёнашон ба ҳизбу гуруҳҳои мамнуъ ба мақомоти дахлдор, маҳкум гардидаанд. Раиси суди ноҳияи мазкур қайд кард, ки дар умум ҷазои 35 нафар сокини Ҷаббор Расулов давоми соли 2016-ум ҳукми қонунӣ гирифтааст.
— Бо воситаи “Вайбер”, интернет, онҳо бо якдигар мулоқот карда, бо азму иродаи худ, яъне барои рафтан ба Сурия розигӣ додаанд. Онҳо ҳаракатҳое ҳам карда буданд, ки шиносномаи хориҷӣ дастрас кунанд. Аз тарафи мақомоти тафтишотӣ ҳамаи ин тасдиқ шуда, бо ҳукми суд парванда баррасӣ шудааст. Шикояти онҳо низ дар суди вилоятӣ баррасӣ шуда, тасдиқи худро наёфтааст,- баён медорад Содиқ Ваҳҳобзода.
Шаҳри Истаравшан аз минтақаҳои дигари осебпазири Суғд мебошад ва бино ба маълумотҳо, дар як соли охир нисбати 14 нафар 4 парвандаи ҷиноятӣ мавриди баррасӣ қарор гирифтааст. Ду нафар аз онҳо дар ҷангҳои давлатҳои исломӣ иштирок намудаанд. Бештари парвандаҳо — ин пайвастан ба ҷараёни мамнуи “Салафия” маҳсуб меёбад. Дар маҷмуъ, дар вилояти Суғд дар нимсолаи аввали соли равон 48 парванда баррасӣ шуда, ҳукми онҳо эътибори қонунӣ гирифтааст.
Собиқ раиси вилояти Суғд Абдураҳмон Қодирӣ низ дар нишасти хабарии нимсолаи аввал гуфта буд, ки дар мавриди пешгирии ин падидаи номатлуб аз ҷониби масъулин корбарӣ идома дорад ва хушбахтона дар ин давра шомилшавӣ ба қайд гирифта нашудааст ва аксаран имрӯзҳо парвандаҳои солҳои пеш баррасӣ шуда истодааст: “Дар вилояти Суғд ба кишварҳои Ироқу Сурия рафтану гаравидан ба ҳизбу ҳаракатҳои гуруҳҳои ифротӣ қариб ки ба назар намерасад. Фақат ҳозир мо дастгир ва ошкор карда истодаем, он ҳолатҳо, он қонуншикиниҳоеро, ки солҳои пештар буданд. Ҳоло мо пешгирӣ карда истодаем, ки айни замон шомилшавӣ ба назар намерасад. Лекин як хатари дигар ҳаст — Афғонистон. Ман ахбороти телевизиони “Тулуъ”-ро дидам. Ҳаракати гуруҳҳои ифротгаро ба минтақаҳои тоҷикнишини Афғонистон аст. Ин хатари калони ҷиддӣ аст, инро роҳбарияти ҷумҳурӣ ҳам медонанд ва мо низ кӯшиш мекунем, ки аз ин гуна ҳолатҳо пешгирӣ намоем. Ман аз мақомоти ҳифзи ҳуқуқ пурсидам, ки ба таври мушаххас гуфта метавонед, ки чанд кас нобуд шуд, чанд кас монд? Маълумоти дақиқ надоранд, чунки бо Сурияву Ироқ алоқа нест”.
Коршиносон ҳам изҳор медоранд, ки имрӯз давлату ҳукумат бо пиёда кардани барнома ва мулоқоту чорабиниҳо бо аҳолӣ аз шомилшавии сокинон ба ҳар гуна ҳизбу ҳаракатҳои гуруҳҳои иртиҷоӣ пешгирӣ карда, сафи онҳоро коҳиш додааст. Аммо набояд аз ин хотирҷамъ шуд, бояд корҳои фаҳмондадиҳӣ аз ҷониби сохторҳои дахлдор боз ҳам пурзӯр карда шаванд, зеро дар замони ҷаҳонишавӣ таҳдиди ҳар гуна хатарҳо аз эҳтимол дур нест.
Афзал БОСОЛИЕВ
Ин гузориш дар ҳамдастӣ бо Намояндагии Институти инъикоси ҷанг ва сулҳ (IWPR) дар Тоҷикистон, дар доираи лоиҳаи «Тавонмандсозии ҷомеа ба хотири мубориза бо ифротгароӣ дар Тоҷикистон» омода шудааст.
